मानवी हक्क संरक्षण कायदा १९९३
मानवी हक्क संरक्षण कायदा १९९३ अंतर्गत राष्ट्रीय मानवी हक्क आयोग व राज्य मानवी हक्क आयोग स्थापन करण्यात आले आहेत. राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगास या कायद्याची परिणामकारक अंमलबजावणी करण्यासाठी विशेष अधिकार प्रदान केले गेले आहेत. राष्ट्रीय वा राज्य मानवी आयोग स्वत:देखील मानवाधिकार उल्लंघनाची दखल घेऊन कारवाई करु शकतात. याबाबतच्या विविध तक्रारीचे निवारण करणे, गुन्हेगारास इतर कायद्यांतर्गत न्यायालयाद्वारे शिक्षा व्हावी यासाठी योग्य ती कार्यवाही करण्याचे काम आयोग करीत असते.मानवी हक्क म्हणजे काय, त्यांचे स्वरूप, त्यांचे उल्लंघन झाल्यास तक्रार करण्याची पध्दत, मानवी हक्क आयोगाचे अधिकार या सार्यांबाबत या कायद्यात विवेचन करण्यात आले आहे.
तक्रार कुठे करता येईल?
१) मानवी हक्कांच्या हननांविरुध्द तक्रारी पीडित व्यक्ती स्वत:, तिचे नातेवाईक वा सामाजिक संस्था राष्ट्रीय वा राज्य मानवी आयोगाकडे लेखी वा तोंडी करु शकतात.
२) राष्ट्रीय वा राज्य मानवी आयोग स्वत:देखील मानवाधिकार हननाची दखल घेऊन कारवाई करु शकतात.
३) अशा तक्रारीचे निवारण करणे, गुन्हेगारास इतर कायद्यांतर्गत न्यायालयाद्वारे शिक्षा व्हावी यासाठी योग्य ती कार्यवाही करण्याचे काम आयोग करीत असते.
४) आयोगाकडे साध्या पोस्टकार्डावर देखील तक्रार करता येते.
५) तसेच भारतात वेगवेगळ्या ठिकाणी मानवी हक्कांच्या संरक्षणासाठीचे सल्ले व उपाययोजना शासनास सुचविण्याचे काम पण आयोग करीत असते.
६) महाराष्ट्रात मुंबई येथे राज्य मानवी हक्क आयोगाचे कार्यालय आहे.
महाराष्ट्र राज्य मानवी हक्क आयोग
9, हजारीमल सोमाणी मार्ग, सी.एस.टी स्टेशन समोर, मुंबई- 400 001.
तक्रार कुठे करता येईल?
१) मानवी हक्कांच्या हननांविरुध्द तक्रारी पीडित व्यक्ती स्वत:, तिचे नातेवाईक वा सामाजिक संस्था राष्ट्रीय वा राज्य मानवी आयोगाकडे लेखी वा तोंडी करु शकतात.
२) राष्ट्रीय वा राज्य मानवी आयोग स्वत:देखील मानवाधिकार हननाची दखल घेऊन कारवाई करु शकतात.
३) अशा तक्रारीचे निवारण करणे, गुन्हेगारास इतर कायद्यांतर्गत न्यायालयाद्वारे शिक्षा व्हावी यासाठी योग्य ती कार्यवाही करण्याचे काम आयोग करीत असते.
४) आयोगाकडे साध्या पोस्टकार्डावर देखील तक्रार करता येते.
५) तसेच भारतात वेगवेगळ्या ठिकाणी मानवी हक्कांच्या संरक्षणासाठीचे सल्ले व उपाययोजना शासनास सुचविण्याचे काम पण आयोग करीत असते.
६) महाराष्ट्रात मुंबई येथे राज्य मानवी हक्क आयोगाचे कार्यालय आहे.
महाराष्ट्र राज्य मानवी हक्क आयोग
9, हजारीमल सोमाणी मार्ग, सी.एस.टी स्टेशन समोर, मुंबई- 400 001.